Мұндай қиын уақытта ағзаға қалай көмектесуге болады? Күнделікті тұтынатын тағамға денсаулық пен иммунитетті көтеруге көмектесетін дәрумендерді қосу керек. Ең өзекті тақырыптарды талқылайтын боламыз.
С дәрумені – жасушаларды еркін радикалдардан қорғайтын күшті антиоксидант. Ол ағзаның қолайсыз факторларға төзімділігін арттырады, ағзаны вирустардан қорғайтын антиденелер мен интерферонның өндірілуін арттырады, толыққанды иммундық жасушалардың түзілуіне қатысады, тамырларды нығайтады. Құрамында С витамині жоғары өнімдер: цитрустық жемістер (апельсин, грейпфрут, лимон), мүкжидек, киви, қарақат, бүлдірген, итмұрын, шетен, қызылжидек, шырғанақ, алма, құррма, ашытылған қырыққабат, брюссель және түрлі-түсті қырыққабат, болгар бұрышы, қызанақ, бидай өсінділері, жасыл жапырақты көкөністер (ақжелкен, аскөк).
А дәрумені – иммундық жүйені еркін радикалдардан қорғайтын күшті антиоксидант. Ағзаның қорғаныс күштерінің белсенділігін күшейтеді, жасуша-фагоциттердің үздіксіз жұмыс істеуіне көмектеседі, шырышты қабықтар мен тері жамылғыларын құрғаудан және жарықтан қорғайды, бактериялармен күреседі. А дәрумені қайда болады? Барлық қызғылт және қызыл көкөністер мен жемістер: сәбіз, асқабақ, қызанақ, тәтті бұрыш, манго, шабдалы, өрік, алма, жүзім, қауын, шырғанақ, итмұрын, шие. Жасыл көкөністер: шпинат, брокколи, жасыл пияз, бұршақ. Шөптер: фенхель, қалақай, ащы жалбыз, қымыздық, ақжелкен және басқалар. Жануарлардан алынатын өнімдер: балық майы, жануарлар мен балықтардың бауыры, жұмыртқа, сүт, сары май, сүзбе, ірімшік. Өсімдік өнімдерінде А дәрумені тек майлардың қатысуымен сіңірілетін каротин түрінде кездеседі. Сондықтан көкөніс салаттары мен винегреттерді өсімдік майымен немесе қаймақпен толтыру керек. Жануарлар өнімдерінде тез сіңетін А дәрумендері болады.
Е дәрумені – жасушаларды еркін радикалдардан қорғайтын антиоксидант. Е дәрумені ағзаның жасушалары мен тіндеріндегі қабыну процестеріне ықпал етеді, жасушалар мен тіндердің қартаюын баяулатады. Е дәрумені бар өнімдер: өсімдік майы (тазартылмаған зәйтүн, күнбағыс, зығыр, жүгері), авокадо, күнбағыс тұқымы, жаңғақтар (бадам, жержаңғақ), печенье, сары май, жұмыртқаның сарысы, бидай өсінділері, сұлы жармасы, жасыл жапырақты көкөністер, бұршақ.
Бифидо және лактобактериялар: қорғаушы-жасушалардың көбеюі үшін олайлы орта құрады, адамның иммундық статусын қалыптастырады, ішектің ауру тудыратын микрофлорасын жояды, ас қорытуға көмектеседі, амин қышқылдарын синтездейді, шіріген процестерді басады, іріңді микробтарды жояды. Қышқыл сүт өнімдері: айран, ряженка, простокваша, таң, қымыз; ашытылған өнімдер: қырыққабат, квас, суланған алма, йогурт. Йогуртта қандай пайдалы бактериялар бар? Йогуртты қаншалықты жиі және қашан қолдану керек? Бұл туралы Президенттік клиниканың дәрігері Гульнар Турдунова «Тұтынушы таңдауы» бағдарламасында әңгімелейді.
