Жіті ішек инфекциялары (ЖІИ) – іш өту, интоксикация және кейбір жағдайларда сусыздану дамуымен асқазан-ішек жолдарының моторикасының бұзылуымен қатар жүретін инфекциялық аурулардың көлемді тобы.
ЖІИ қоздырғыштары – бұл ішек дисфункциясын тудыруы мүмкін көптеген бактериялар, вирустар тобы. Көбінесе бактериялық ЖІИ-ден дизентериялық таяқшалар (шигеллалар), патогендік ішек таяқшалары (эшерихия), иерсиния тудыратын аурулар кездеседі. Вирустық ЖІИ ішінен ротавирустар, аденовирустар маңызды.
Инфекция көзі: ауруға шалдыққан адам немесе ЖІИ қоздырғыштарын тасымалдаушы. ЖІИ-дің жеңіл, айқын емес және симптомсыз түрлеріне шалдыққан науқастар айналасындағылар үшін ең қауіпті.
Жұқпалы кезең: аурудың алғашқы белгілері пайда болған сәттен бастап және симптомдардың бүкіл кезеңі, ал вирустық инфекция кезінде – қалпына келгеннен кейін 2 аптаға дейін.
Жұғу механизмі: тамақ, су және тұрмыстық байланыс жолдарымен фекалды-ауыз арқылы (қоздырғыш нәжістің кішкентай бөлшектерімен ауызға енген кезде); ауа-шаң жолымен сирек жұғады.
Жұғу факторлары: науқастың нәжісінен инфекцияланған тамақ, су, тұрмыстық заттар, ойыншықтар, кейбір инфекциялардың таралуына жәндіктер (шыбын, тарақан) себеп болуы мүмкін.
Қауіп факторлары: антисанитариялық өмір сүру жағдайлары, жеке гигиена қағидаларын сақтамау, ЖІИ қоздырғыштарымен ластанған тамақ өнімдерін пайдалану.
ЖІИ белгілері:
- Іш өту (сұйық нәжіс), кейде нәжісте шырыш пен қан ізі болуы мүмкін.
- Іш аймағында қатты ыңғайсыздық және іш кебу.
- Іштің толғақ тәрізді бүріп ауырсынуы
- Үлкен дәретке отырғысы келгендей сезіну
- Жүрек айнуы, күніне 5-6 рет құсу
- Іштің шұрылдауы, газдар
- Қалтырау / температураның көтерілуі
- Жалпы интоксикацияның көріністері (әлсіздік, бас ауруы және ауырлық сезімі, дененің ауыруы, босаңдық), ауыр жағдайларда – ақыл-есті жоғалту
ЖІИ алдын алу:
- Жеке гигиена қағидаларын сақтаңыз, тамақтанар алдында және ас дайындамас бұрын қолыңызды мұқият жуыңыз
- Ас үйді, тұрғын үйді және оған жақын аумақты таза ұстаңыз
- Тек сақтау мерзімі өтпеген өнімді тұтыныңыз, азық-түлікті көп сатып алып, сақтамаңыз
- Шикі тағамдарды пісіру қағидаларын сақтаңыз
- Шикі және дайын өнімді сақтау қағидаларын сақтаңыз
- Көкөніс пен жемісті жуыңыз, үстіне қайнаған су құйыңыз
- Таза бөтелкедегі суды ішіңіз
- Ашық су қоймаларынан суды қолданар алдында қайнатып алыңыз
- Шомылғанда су жұтпауға тырысыңыз
- Азық-түлік арнайы жабдықталған дүкендерден немесе базарлардан сатып алыңыз, көшедегі азық-түлік сататын жерлерден алмаңыз
- Таныс емес саңырауқұлақты жемеңіз
- Орынжайды шыбыннан таза ұстаңыз: олар азық-түлікке қонып, ЖІИ қоздырғыштарын тасымалдауы мүмкін
- Азық-түлікті жәндік, кеміргіш және үй жануарлары болмайтын жерде сақтау керек
Ішек инфекциясының алғашқы белгілері пайда болған жағдайда шұғыл түрде мамандардан медициналық көмек алуға жүгіну керек!
