Өзін-өзі басқару (өзіне-өзі көмек көрсету) - жеке адамдардың, отбасылар мен қауымдастықтардың өз бетінше немесе денсаулық сақтау мамандарының қолдауымен денсаулықты нығайту, аурулардың алдын алу, дененің қалыпты жағдайын сақтау және аурулармен күресу қабілеті. Өзіне-өзі көмектесу тұжырымдамасы адамдардың денсаулығын қорғаудағы белсенді рөлін тануға негізделген.
Өзіне-өзі көмек көрсету шаралары жауапкершілік пен бастамашылықты арттырады, сондай-ақ адамдар мен жалпы қоғамның денсаулығы мен әл-ауқатына қатысты мүмкіндіктерін арттырады.
Өзіне - өзі көмек көрсету созылмалы ауруларды басқаруда шешуші рөл атқарады, бұл пациенттерге денсаулығын белсенді бақылауға және өмір сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. Ол салауатты өмір салтын сақтауды, дәрі-дәрмектерді, цифрлық құралдарды, диагностикалық құралдары қарастырылған дәрігердің ұсыныстарын қатаң сақтауды қамтиды.
- Өмір салты:
- сіздің жасыңызға және денсаулығыңызға сәйкес келетін үнемі жаттығулар жасаңыз (кем дегенде 30 мин/д).
- пайдалы қоректік заттарға бай дұрыс тамақтануды таңдаңыз және зиянды тағамдарды тұтынуды шектеңіз.
- салмағыңызды бақылаңыз (ДСИ=салмақ(кг) / бой2 (м). N=18 - 25).
- жаман әдеттерден бас тартыңыз (бар болса)
- өзіңізді сау ұйқымен қамтамасыз етіңіз (кем дегенде 7 сағат/т, 23.00-ге дейін жату).
- Эмоционалды әл-ауқат:
- эмоцияларыңызды басқарыңыз және психологиялық жайлылыққа ұмтылыңыз.
- стресс пен жағымсыз эмоцияларды (медитация, йога, музыка, хобби және т.б.) басқарудың сізге сәйкес келетін жолдарын іздеңіз.
- Денсаулықты бақылау:
- үнемі медициналық тексеруден өтіп, анализдерді тапсырыңыз
- денсаулық көрсеткіштерін қадағалаңыз (қан қысымы, пульс, қандағы қант пен холестерин деңгейі және т.б.).
- қазіргі денсаулық жағдайыңыз туралы хабардар болу үшін медицина мамандарына сұрақтар қоюдан тартынбаңыз.
- Емдеуді басқару:
- дәрі-дәрмектерді дәрігердің нұсқауы бойынша қатаң түрде қабылдаңыз.
- қабылданған дәрі-дәрмектер туралы жазбалар жүргізіп, олардың мерзімдерін қадағалаңыз.
- жанама әсерлері болмаса, дәрі-дәрмектерді қабылдауды өткізіп алмаңыз.
- дәрігердің нұсқауы бойынша барлық медициналық процедураларды орындаңыз.
- Қоршағандардың қолдауы:
- жақындарыңызға денсаулығыңыз туралы айтып беріңіз және қажет болған жағдайда қолдау сұраңыз.
- егер түсініспеушілік болса, өз уайымдарыңызды/қиындықтарыңызды отбасыңызбен және жақындарыңызбен талқылаңыз.
Есіңізде болсын! Өз денсаулығын саналы түрде басқару аурудың тұрақты жағдайына қол жеткізуге және асқыну қаупін, сондай-ақ қолайсыз нәтижені азайтуға ықпал етеді.
