Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы мен Халықаралық қант диабеті федерациясының мәліметтері бойынша, 20-дан 79 жасқа дейінгі қант диабетімен ауыратындар (ҚД) саны артып келеді және жыл сайын қосымша өлімге жанама әсер етіп, 1,5 миллион өлім-жітімнің негізгі себебі болып табылады.
2 типті ҚД даму қаупі тамақтану мен өмір салтымен тығыз байланысты, сондықтан қауіп факторларын анықтау және өмір салтын өзгерту – ауру мен өлім-жітім санын азайтудың ең тиімді шарасы.
Жалпы денсаулыққа, әсіресе қант диабеті кезінде зиянды әсер ететін қауіпті жаман әдеттердің бірі - темекі шегу. Қант диабеті кезінде темекі шегу қантамырларының асқыну қаупін 4,5 есе арттырады.
Никотин жұту алдымен тамыр қантонусының жоғарылауына, содан кейін тіндердің қоректенуін нашарлататын және диабеттік ангиопатияның тезірек өршуіне ықпал ететін созылмалы спазм жағдайына әкеледі, бұл өз кезегінде аяқтың қан ағымын нашарлатады және аяқ ампутациясына әкелуі мүмкін.
Медициналық зерттеулер қант диабеті кезінде темекі шегу барлық ағзалар мен жүйелерге үлкен қауіп төндіретінін дәлелдейді:
- ауруға бейім адамдарда қант диабетін тудырады, ауруға ықпал етушінің рөлін атқарады
- организмді әлсіретеді, жүрекке, қантамырға, зат алмасуға әсер етеді, жасуша мембраналарының инсулин өткізгіштігін нашарлатады
- егер кем дегенде бір қосымша қауіп факторы болса (қан қысымының жоғарылауы, семіздік, қандағы холестериннің жоғарылауы, 40 жастан асқан, еркек жынысы) қант диабетімен ауыратын шылым шегетін адамның, инсульт пен миокард инфарктісінен қайтыс болу ықтималдылығы он есе жоғары
- іс жүзінде асқынулар мен өлім-жітін қаупін екі есе арттырады - қант диабеті болған кезде жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітім темекі шекпейтіндерге қарағанда үш есе жоғары
Темекі шегу қант диабетінің ағымына теріс әсер етеді, себебі:
- препараттардың тиімділігі төмендейді
- инсулинге қарсы әсер ететін стресс гормондарының бөлінуін арттырады
- никотин аурудың 1 типінде инсулин терапиясына және 2 типінде оның гормонына жауапты блоктайды
- онсыз да энергия тапшылығынан зардап шегетін тіндерге оттегі қажетінше бармайды
Есіңізде болсын! Темекі шегу – өзгертуге болатын қауіп факторы!
Темекі шегуден бас тарту қант диабеті мен оның асқынуларының даму қаупін азайтады.
